S.W.O.T နဲ႔ P.E.S.T ဟာ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းေတြလုပ္ကိုင္ရာမွာ အင္မတန္အသံုးဝင္တဲ့ ကရိယာ
ေတြလို႔ ေခၚဆိုႏိုင္ပါတယ္ ။ ဒါေပမဲ့ ကိုယ့္ဖာသာကိုယ္ လုပ္ကိုင္ေလ့လာ ေအာင္ျမင္မႈရွိလာတဲ့ စီးပြား
ေရးသမားေတြအတြက္ေတာ့ အက်ံဳးမဝင္ဘူးလုိ႔ ထင္ခ်င္စရာ ရွိႏိုင္ပါတယ္ ။ အမွန္ကေတာ့ သူတို႔
ေတြလည္း သံုးတာပါပဲ ။ စနစ္တက်ေလ့လာလို႔ရေအာင္ ပညာရွင္အခ်ိဳ႕က နာမည္တပ္ၿပီး စုစည္း
ေပးလိုက္လို႔ “သင္ညာ” ရွာေဖြသူေတြအတြက္ အသံုးခ်စရာ ကရိယာေတြရယ္လို႔ သတ္သတ္မွတ္
ေယဘုယ်ေျပာရင္ေတာ့ P.E.S.T ဟာ ထုထည္ႀကီးႀကီးမားမားျဖစ္တဲ့ကိစၥရပ္မ်ိဳးေတြ - ဥပမာ ေဒ
သတစ္ခုရဲ့ ေစ်းကြက္တစ္ခုကို ထိုးေဖါက္ရာမွာ တိုင္းတာသံုးသပ္ဖို႔ရာ အသံုးျပဳရတတ္ပါတယ္ ။
S.W.O.T က်ျပန္ေတာ့ ေနရာတိုင္းလိုလိုမွာ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ခ်ဖို႔ရာ အသံုးခ်လို႔ရႏိုင္ၿပီး ဥပမာ - စီး
ပြားေရးလုပ္ငန္း အစိတ္အပိုင္းတစ္ခု ၊ အဆိုျပဳခ်က္ စိတ္ကူးစိတ္သန္းတစ္ခုကို တိုင္းတာသံုးသပ္
ရာမွာ သံုးႏိုင္ပါတယ္ ။
ပထမ P.E.S.T ကို ေမႊၾကည့္ရေအာင္ ။
ဒီသံုးသပ္ဆန္းစစ္မႈလုပ္ငန္းစဥ္ဟာ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းတစ္ခု သို႔မဟုတ္ အဖြဲ႕အစည္းတစ္ခုရဲ့ ဦး
တည္ခ်က္နဲ႔ မူဝါဒေတြအေပၚ သက္ဆိုင္ရာေနရာေဒသရဲ့ သက္ေရာက္မႈေတြကို ပထမ စုစည္းေဖၚ
ထုတ္ပါတယ္ ။ ၿပီးေတာ့ အားသာခ်က္ အားနည္းခ်က္ေတြကို ခ်ိန္ထိုးၿပီး ေရွ႕လုပ္ငန္းစဥ္နဲ႔ ဆံုးျဖတ္
ခ်က္ေတြ ခ်မွတ္ႏိုင္ဖို႔ရာမွာ အသံုးျပဳတယ္လို႔ ဆိုႏိုင္ပါတယ္ ။
ဒီနည္းမွာ သံတူေၾကာင္းကြဲေတြ ရွိေနေပမယ့္ အသံုးမ်ားမယ့္ ပံုစံတစ္ခုကိုပဲ ေရြးထုတ္ထားပါတယ္ ။
အဲဒါကေေတာ့ P.E.S.T.L.E analysis ပါပဲ ။ စေျပာတုန္းကေတာ့ (၄) လံုးထဲပါေပမဲ့ ၊ ခုေတာ့ “L” နဲ႔
“E” ႏွစ္လံုး ပိုလာပါတယ္ ။ အမွန္ေတာ့ အရင္က “၄” လံုးပဲရွိခဲ့ေပမယ့္ ၊ ေခတ္ေတြေျပာင္းလာလို႔ ပို
က်ယ္ျပန္႔လာတဲ့ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ထိန္းသိမ္းေရး ၊ က်င့္ဝတ္ ၊ ႏိုင္ငံတကာ သေဘာတူညီခ်က္နဲ႔
ဥပေဒ စတာေတြေၾကာင့္ ေနာက္က စာႏွစ္လံုးထပ္တိုးလာခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္ ။
ပံုပမာျပရရင္ေတာ့ ေအာက္ကအတိုင္းပါပဲ ။ တဆက္ထဲမွာပဲ သက္ဆိုင္တဲ့ အေၾကာင္းအခ်က္ေလး
တခ်ိဳ႕ကိုလည္း စာရင္းအက်ဥ္း ထည့္ေပးထားပါတယ္ ။
မူဝါဒေတြ ၊
* Economy (စီးပြားေရး)- ဘဏ္တိုးႏႈန္း ၊ ေငြေဖာင္းပြမႈႏႈန္း ၊ အလုပ္လက္မဲ့ အေျခအေန ၊ ဝင္ေငြ ၊ စီး
ပြားေရးစက္ဝန္း ၊ ေႂကြးၿမီပမာဏနဲ႔ စီးပြားေရးမူဝါဒေတြ ၊
* Social (လူမႈေရး) - ေဒသတြင္း လူဦးေရအေနအထား ၊ လူေနမႈစနစ္ ၊ ပညာေရး ၊ လူမႈေရး သ
ေဘာသဘာဝနဲ႔ ဦးတည္ရာ ၊ ဝင္ေငြအခ်ိဳးအစား ၊
* Technology (စက္မႈနည္းပညာ) - နည္းပညာအသစ္ ရွာေဖြတီထြင္မႈ ၊ ေတြ႕ရွိမႈႏွင့္လြဲေျပာင္းေပးမႈ ၊
ကုန္ပစၥည္းသစ္ ဖြံ႕ၿဖိဳးထုတ္လုပ္မႈ ၊ မူပိုင္ခြင့္ ၊ စက္မႈနည္းပညာမ်ား ရရွိသံုးစြဲ
ႏိုင္တဲ့ အခြင့္အလမ္းေတြ ၊
* Legal (ဥပေဒ) - လုပ္ငန္းခြင္ဆိုင္ရာ ၊ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းဆိုင္ရာ ၊ အဖြဲ႕အစည္းဆိုင္ရာ ၊ က်န္း
မာေရးဆိုင္ရာ ၊ လူမႈဆက္ဆံေရးဆိုင္ရာနဲ႔ အျခားေသာ အာမခံ အကာအ
ကြယ္ေပးမႈဆိုင္ရာ ဥပေဒေတြ ၊
* Environment (သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္) – သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ဆိုင္ရာ အက်ိဳးသက္ေရာက္မႈ ၊ စြမ္း
အင္သံုးစြဲမႈ ၊ ရာသီဥတုေျပာင္းလဲမႈ ၊ ဓါတ္သတၱဳအညစ္အေၾကးေတြနဲ႔ ပတ္
သက္တဲ့ ကန္႔သတ္ကိုင္တြယ္မႈ ၊ နည္းပညာ လုပ္ကိုင္ပံုစနစ္နဲ႔ပတ္သက္တဲ့
ဥပေဒေတြ - စတာတို႔ ျဖစ္ပါတယ္ ။
သံုးသပ္မႈလုပ္ခ်င္တဲ့ အလုပ္တစ္ခုအတြက္ (ဥပမာ - ျမန္မာျပည္ကို အိတ္ေဆာင္ ကြန္ျပဴတာတစ္
မ်ိဳး တင္သြင္းမယ္ဆိုတဲ့ ရည္ရြယ္ခ်က္ ဆိုပါစို႔ ) အခ်က္အလက္ေတြရွာ ၊ သက္ဆိုင္ရာအကြက္ေတြမွာ
ျဖည့္သြင္းရပါမယ္ ။
အဲဒီအခ်က္ေတြအေပၚမူတည္ၿပီးေတာ့မွ ေဒသအဆင့္ ၊ ႏိုင္ငံတြင္းအဆင့္နဲ႔ ႏိုင္ငံတကာအဆင့္ေတြ
မွာ သံုးသပ္မႈလုပ္ခ်င္တဲ့ စီးပြားေရးအဖြဲ႕အစည္းရဲ့ အေနအထားကို အားသာခ်က္နဲ႔ အားနည္းခ်က္ေတြ
ယွဥ္ၾကည့္ျခင္းအားျဖင့္ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ေတြခ်ႏိုင္ဖို႔ရာ ညႊန္းဆိုခ်က္ေလးေတြ ရလာမွာျဖစ္ပါတယ္ ။ ေဒ
သတစ္ခု ၊ ႏိုင္ငံတစ္ခုကိုဝင္ၿပီး စီးပြားေရးနဲ႔ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမႈ ေတြလုပ္တဲ့အခါမ်ိဳးမွာ အံဝင္မဝင္ သံုးသပ္ဖို႔
အလြန္အသံုးဝင္တဲ့ ကရိယာစနစ္တစ္ခု ျဖစ္ပါတယ္ ။
ဆက္ၿပီးေတာ့ S.W.O.T ဆိုတာကို ၾကည့္ရေအာင္ ။
“လုပ္ငန္းတစ္ခု ၊ စီမံကိန္းတစ္ခု စတာေတြမွာ ရွိေနတဲ့ အားသာခ်က္ ၊ အားနည္းခ်က္ ၊ အခြင့္အ
လမ္းနဲ႔ အႏၱရာယ္ေတြကို တန္ဖိုးျဖတ္ဖို႔အသံုးျပဳတဲ့ မဟာဗ်ဴဟာက် စီမံမႈနည္းလမ္းတစ္မ်ိဳး ” လို႔ အ
ၾကမ္းျဖင္း ထပ္ၿပီးအဓိပၸါယ္ထပ္ခ်ဲ႕လို႔ ရႏိုင္ပါလိမ့္မယ္ ။
ဒီလိုလုပ္ရာမွာ ဦးတည္ခ်က္တစ္ရပ္ရဲ့ အတြင္းအျပင္မွာ ရွိေနၾကတဲ့ အခ်က္အလက္ေတြကို ေဖၚ
ထုတ္ၿပီး ၊ ဆက္လုပ္ဖို႔ အလားအလာေကာင္းမေကာင္းကို သံုးသပ္ၿပီး ဆံုးျဖတ္ခ်က္ခ်ဖို႔ အေထာက္
အကူလမ္းညႊန္မႈေတြအျဖစ္ သံုးတာျဖစ္ပါတယ္ ။ သတိျပဳစရာတစ္ခုကေတာ့ S.W.O.T နည္းလမ္း
ဟာ စီးပြားေရးတစ္မ်ိဳးထဲမွာသာ အသံုးျပဳတာမဟုတ္ပဲ အျခားအဖြဲ႕အစည္းအမ်ိဳးအမ်ိဳး ၊ လူမႈေရးသိပၸံ
ဘာသာရပ္နဲ႔ လူတစ္ဦးစီရဲ့ ဘဝအစိတ္အပိုင္းေတြအတြက္ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ခ်ရာေတြမွာလည္း က်ယ္
က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ အသံုးျပဳေနၾကတာပါပဲ ။
အေသးစိတ္ ပံုပမာနဲ႔ျပရရင္ -
* Strength (အားသာခ်က္) - ကုန္ပစၥည္းတစ္ခုရဲ့ အရည္အေသြးေကာင္းမႈ ၊ လူသိမ်ားမႈ ၊ ေစ်း
ကြက္မွာ အခိုင္အမာ ေနရာယူထားႏိုင္မႈေတြဟာ အားသာခ်က္
အျဖစ္ မွတ္ယူႏိုင္ပါတယ္ ။
* Weakness (အားနည္းခ်က္) - ကုန္ပစၥည္းတစ္ခုကို ဘက္စံုအျပည့္အဝ မျဖန္႔ျဖဴးႏိုင္ဘူး ၊ အေရာင္း
ဌာနက အလုပ္ေရာင္းအားမရွိ ျဖစ္ေနတယ္ဆိုရင္ ဒါကို အားနည္း
ခ်က္လို႔ သေဘာထားႏိုင္ပါတယ္ ။
* Opportunity (အခြင့္အလမ္း)- ကုန္ပစၥည္းတစ္မ်ိဳး ဝင္ေရာက္ေရာင္းခ်မႈမလုပ္ရေသးတဲ့ ေစ်းကြက္
နဲ႔ ကိုယ့္ကုန္ပစၥည္းကို ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံသူေတြက စိတ္ဝင္စားမႈမ်ားတာ
ေတြဟာ အခြင့္အလမ္းကို ကိုယ္စားျပဳပါတယ္ ။
* Threat (အႏၱရယ္) - တူညီတဲ့ကုန္ပစၥည္းကို ထုတ္လုပ္ေရာင္းခ်မႈ သို႔မဟုတ္ ထုတ္လုပ္
ေရာင္းခ်သူေတြနဲ႔ နည္းပညာအသစ္ ၊ ကန္႔သတ္မႈဥပေဒအသစ္
ေတြဟာ အႏၱရယ္အျဖစ္ မွတ္ယူႏိုင္တာေတြပဲ ျဖစ္ၾကပါတယ္ ။
အေပၚက သရုပ္ျပအကြက္ေတြထဲမွာ အဖြဲ႕အစည္းတစ္ရပ္နဲ႔ပတ္သက္တဲ့ အခ်က္ေတြကို ျဖည့္
သြင္းေရးထည့္ျခင္းအားျဖင့္ ၊ အဖြဲ႕အစည္းရဲ့ အေေနအထားကို ယွဥ္တြဲ ဆန္းစစ္သံုးသပ္ၾကည့္ၾက
လို႔ ရပါတယ္ ။ အထူးသျဖင့္ အားနည္းခ်က္နဲ႔ အႏၱရယ္ကို ဘယ္လိုေလ်ာ့နည္းေအာင္ လုပ္မွာလဲ
ဆိုတာနဲ႔ အားသာခ်က္နဲ႔ အခြင့္အလမ္းေတြကို ဘယ္လို အျမင့္မားဆံုးအေနအထားေရာက္ေအာင္
အသံုးျပဳရမလဲဆိုတာကို ဆက္သံုးသပ္ဆုံးျဖတ္ လုပ္ကိုင္သြားရမွာ ျဖစ္ပါတယ္ ။
အဲဒီ (၄) ခ်က္ထဲမွာမွ Strength (အားသာခ်က္) နဲ႔ Weakness (အားနည္းခ်က္) ေတြကို အတြင္း
ပိုင္း (အတြင္းစည္း - internal factors) လို႔သတ္မွတ္ၿပီး ၊ Opportunity (အခြင့္အလမ္း) နဲ႔ Threat
(အႏၱရယ္) ေတြက်ေတာ့ ျပင္ပပိုင္း (အျပင္စည္း - external factors) အေၾကာင္းအခ်က္ ေတြနဲ႔ ပို
ဆိုင္တယ္လို႔ သတ္မွတ္ထားျပန္ပါတယ္ ။ ဥပမာ - (ရာသီဥတု ==> Threat ==> External)
(အေတြ႕အၾကံဳ ==> Strength ==> Internal) စသည္ျဖင့္ ခြဲျခားသိျမင္ႏိုင္ပါတယ္ ။
ဒီဆန္းစစ္ခ်က္ႏွစ္ခုလံုးကို စီးပြားေရးလုပ္ငန္းအတြက္ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ခ်ရာေတြမွာသံုးတာမွန္ေပမယ့္
S.W.O.T ကေတာ့ အဆင့္တိုင္း ေနရာတိုင္းလိုလိုမွာ သံုးႏိုင္တာေၾကာင့္ ပိုၿပီး က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ အ
သံုးျပဳတယ္လို႔ ေျပာလို႔ရတဲ့အျပင္ ေနာက္တစ္ဆင့္ျမွင့္ၿပီး strength & opportunity (S/O), weakness
& threat (W/T) ...... စသည္ျဖင့္တြဲၿပီး သံုးသပ္မႈေတြလုပ္လို႔ ရႏိုင္ပါေသးတယ္ ။ မိတ္ဆက္အဆင့္
ျဖစ္တဲ့ ဒီေနရာမွာေတာ့ မေဖၚျပေတာ့ပါဘူး ။
(အတိုခ်ဳပ္ကေတာ့ ~ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းတစ္ခုမွာ - အားသာခ်က္ကို ျဖန္႔ေဝျမွင့္တင္ ၊ အားနည္းခ်က္
ကိုေလွ်ာ့ခ် ၊ အခြင့္အလမ္းကို ရယူ ၊ အႏၱရယ္ကို “ပ”ထုတ္ ဆိုၿပီး ေဆာင္ပုဒ္တိုကေလးအျဖစ္ နား
လည္ထားလို႔ ရမယ္ထင္ပါတယ္ ။)
အဆံုးသတ္အေနနဲ႔ ခင္ဗ်ားကိုယ္တိုင္ရဲ့ လူမႈေရးဆန္းစစ္မႈတစ္ခု လုပ္ၾကည့္ရေအာင္ဗ်ာ ။ ဥပမာ
ခင္ဗ်ားဟာ အသက္ႀကီးမွ ေက်ာင္းပညာျပန္သင္ဖို႔ စိတ္ကူးမိတယ္ ဆိုၾကပါစို႔ ။ ခင္ဗ်ားလိုခ်င္တဲ့
ပညာေရးပန္းတိုင္ကို ေရာက္ႏိုင္ မေရာက္ႏိုင္နဲ႔ အခက္အခဲေတြရွိရင္ ေက်ာ္လႊားႏိုင္ဖို႔ ကိုယ္နဲ႔ဆိုင္
တဲ့ အခ်က္ေတြကို ခ်ေရးၾကည့္ရေအာင္ ။
* အားသာခ်က္ - သင္ယူလိုစိတ္ရွိျခင္း ၊ က်န္းမာေရးေကာင္းျခင္း ၊
* အားနည္းခ်က္ - အပ်င္းႀကီးျခင္းႏွင့္ ကေလးငယ္ရွိျခင္း ၊
* အခြင့္အလမ္း - အားလပ္ခ်ိန္မ်ားရွိျခင္း ၊ အခမဲ့ပညာေပးသင္တန္းမ်ားႏွင့္ အေဝးသင္တကၠသိုလ္
မ်ားရွိျခင္း ၊
* အႏၱရယ္ - “ခၽြန္တြန္း” လႊတ္တတ္သူမ်ားႏွင့္ ဆူဆူပူပူလုပ္တတ္ေသာဇနီး အနားတြင္ရွိျခင္း :-)
အေျခခံအက်ဆံုး ျဖစ္တတ္တာအခ်ိဳ႕ကို ေရးခ်ၾကည့္လိုက္တာပါ ၊ ကိုယ့္နဲ႔ မဆိုင္ဘူးလို႔ထင္တာ
ကို ခ်န္ထားလို႔ရပါတယ္ ။ တစ္ေယာက္နဲ႔တစ္ေယာက္ မတူညီတဲ့ဘဝေနာက္ခံ ၊ အလုပ္အကိုင္ အ
ေနအထားနဲ႔ စိတ္ထားေတြေၾကာင့္ ၊ ကိုယ့္ဝမ္းနာကိုယ္သာသိသမို႔ ၊ ကိုယ့္ဖာသာဆက္ၿပီး ေရးျဖည့္
ၾကည့္ၾကပါ ။ ဒီေလာက္ဆို S.W.O.T နဲ႔ P.E.S.T ေတြနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး အေျခခံေလာက္ ျမင္မိလာၾက
မယ္လို႔ ယံုၾကည္ပါတယ္ ။
SHARE
No comments:
Post a Comment